Wanneer je verkouden bent gaat dat vaak gepaard met veel hoesten, slechter slapen en vermoeidheid. Maar gelukkig zijn er gemakkelijke manieren om je luchtwegen goed schoon te houden, ze te beschermen en te ondersteunen. Voeding, kruiden en de juiste aandacht geven aan emoties spelen hierin een grote rol.
Om daar meer over uit te leggen neem ik je even mee in de anatomie en fysiologie van de luchtwegen.
De anatomie en fysiologie van de luchtwegen
Om gezond en in leven te blijven moeten alle lichaamscellen zuurstof opnemen en het afvalproduct koolstofdioxide afvoeren. Je longen, centrum van het ademhalingssysteem, zijn speciaal ontworpen om deze gassen uit te wisselen, elke keer dat je in- en uitademt.
De rechterlong bestaat uit 3 lobben. De linkerlong heeft er slechts 2 om ruimte te maken voor je hart. De luchtwegen bestaan uit mond, neus, bijholten, keel en strottenhoofd. Daarnaast zijn alle bovenste luchtwegen en luchtpijp (trachea), vertakt in 30.000 bronchiolen en maar liefst 600 miljoen longblaasjes (alveoli genoemd) als onderste luchtwegen.
Je longen zijn zelfreinigend; ze maken vloeistof (surfactant) om zichzelf te helpen openen en gezond te blijven. Met slijm vangen je longen ziektekiemen en deeltjes op, die door trilhaartjes langs de luchtwegen weer naar buiten worden bewogen. De longblaasjes bevatten immuun-cellen die macrofagen worden genoemd. Deze cellen “eten” ziektekiemen en irriterende stoffen voordat ze een infectie in je longen kunnen veroorzaken.
Luchtweginfecties zijn tijdelijk of chronisch. Sommige soorten kunnen leiden tot, of een teken zijn van, een longziekte. Veel voorkomende luchtwegaandoeningen zijn: Bijholteontsteking, Keelontsteking, Astma, Bronchitis, COPD en Longontsteking.
9 Manieren om je longen schoon te houden
1. Rook niet!
2. Verbeter de luchtkwaliteit in huis met een luchtreiniger.
3. Vervang je huisfilters en reinig ventilatieopeningen.
4. Elimineer kunstmatige geuren en vervang ze voor natuurlijke producten (luchtverfrissers, schoonmaakmiddelen, kaarsen, of die populaire waxkaarswarmers).
5. Krijg voldoende frisse lucht. Dan worden de weefsels in je longen groter en blijven ze goed werken.
6. Controleer de vervuilingsprognoses in jouw regio. Vermijd buiten sporten als de vervuiling hoog is en blijf uit de buurt van brandend afval, hout of andere soorten rook.
7. Doe bepaalde ademhalingsoefeningen Er zijn ook hulpmiddelen die je kunnen helpen bij het oefenen van je ademhaling, zoals een spirometer.
8. Pas (borst)percussie toe. Een techniek die helpt vocht uit de longen af te voeren.
9. Krijg meer aërobe oefening. Zoals wandelen, fietsen, zwemmen, dansen en tennis.
De invloed van voeding op je longgezondheid
Vergeet niet dat de luchtwegen last hebben van een slecht darmmilieu. Ik zeg altijd: de slijmvliezen van de darmen en de luchtwegen ‘praten’ met elkaar. Dus als het soldatenleger van het immuunsysteem dat jou beschermt voor bacteriën, virussen en schimmels met de darmslijmvliezen bezig moet zijn door een slecht darmmilieu én slechte voeding, dan gaat dat echt ten koste van de soldaten voor de luchtwegen en de weerstand op de slijmvliezen van de luchtwegen.
Vergeet niet dat de luchtwegen last hebben van een slecht darmmilieu. Ik zeg altijd: de slijmvliezen van de darmen en luchtwegen “praten” met elkaar. Dus wanneer het leger van het immuunsysteem zich bezig moet houden met slechte voeding en dus een slecht darmmilieu, gaat dat ten koste van de soldaten voor de luchtwegen en zo de weerstand op slijmvliezen. En dat terwijl je dat immuunsysteem juist zo hard nodig hebt bij de bescherming tegen bacteriën, schimmels en virussen.
Je voeding beïnvloedt je longgezondheid op verschillende manieren. Het eten van vitamine D-rijk voedsel kan je longgezondheid verbeteren. Een studie uit 2017 van mensen met astma wees uit dat het aantal astma-aanvallen behandeld met corticosteroïden, verminderde bij gezonde vitamine D-waarden (klik hier om het artikel te lezen). De beste voedselbronnen van vitamine D zijn meestal dierlijke producten, zoals zalm, haring, levertraan, sardines, eieren (vooral eigeel) en paddestoelen.
12 Voedingsmiddelen die de longfunctie boosten. Wat past bij jou?
Bietjes zijn rijk aan nitraten, waarvan is aangetoond dat ze helpen de bloedvaten te ontspannen, de bloeddruk te verlagen en de zuurstofopname te optimaliseren. Bovendien zitten bieten boordevol magnesium, kalium, vitamine C en carotenoïde antioxidanten – allemaal essentieel voor de gezondheid van de longen.
Slechts één rode Paprika levert 169% van de aanbevolen hoeveelheid vitamine C op voor de longgezondheid.
Appels houden verband met een langzamere achteruitgang van de longfunctie bij ex-rokers. En het consumeren van vijf of meer appels per week houdt verband met een betere longfunctie en een verminderd risico op het ontwikkelen van COPD (zie deze studie).
Het felgekleurde vruchtvlees van Pompoen is bijzonder rijk aan carotenoïden, waaronder bètacaroteen, luteïne en zeaxanthine, die allemaal krachtige antioxiderende en ontstekingsremmende eigenschappen hebben. Rokers kunnen hiervan profiteren, want er zijn aanwijzingen dat rokers 25% lagere concentraties carotenoïde antioxidanten kunnen hebben dan niet-rokers.
Kurkuma wordt vaak gebruikt om de algehele gezondheid te bevorderen vanwege de krachtige antioxiderende en ontstekingsremmende effecten.
Tomaten en tomatenproducten behoren tot de rijkste voedingsbronnen van lycopeen, een carotenoïde antioxidant dat verband houdt met een betere longgezondheid. De consumptie van tomatenproducten vermindert luchtwegontsteking bij mensen met astma vermindert en verbetert de longfunctie bij mensen met COPD.
Het drinken van Groene thee, 2x per dag, bleek het risico op COPD te verminderen bij mensen van 40 jaar en ouder volgens Koreaans onderzoek. Een catechine in de drank heeft antioxiderende en ontstekingsremmende eigenschappen en het is aangetoond dat het fibrose of littekenvorming in weefsels remt.
Olijfolie is een geconcentreerde bron van ontstekingsremmende antioxidanten, waaronder polyfenolen en vitamine E, zijn hier verantwoordelijk voor. Uit een onderzoek met 871 mensen bleek dat degenen met een hoge inname van olijfolie een verminderd risico op astma hadden.
Yoghurt is rijk aan calcium, kalium, fosfor en selenium. Deze voedingsstoffen stimuleren de longfunctie en beschermen tegen COPD-risico’s.
Paranoten behoren tot de rijkste bronnen van selenium die je kunt eten. Een enkele paranoot kan meer dan 150% van de aanbevolen inname bevatten. Hoge inname van selenium draagt bij aan de bescherming tegen longkanker.
Linzen bevatten veel magnesium, ijzer, koper en kalium. Onderzoek heeft aangetoond dat het eten van veel peulvruchten (mediterraans dieet) de longfunctie kan behouden bij mensen die roken en kan beschermen tegen longkanker en COPD.
Bosbessen zitten boordevol voedingsstoffen en hun consumptie is in verband gebracht met een aantal gezondheidsvoordelen, waaronder het beschermen en behouden van de longfunctie.
Kruiden die de longfunctie ondersteunen
In bovengenoemd overzicht over voeding kun je al lezen dat kurkuma de functie van de luchtwegen ondersteund. Dat doen ook kruiden als:
- Tijm voor vermindering van irritatie en verstopping van de luchtwegen.
- Zoethout met slijmoplossend en antibacterieel effect.
- Oregano voor griep en verkoudheden.
- Weegbree voor hoesten, irritatie in de luchtwegen en de keel.
- Salie voor ademhalingsmoeilijkheden, tegen bacteriën en voor ontgifting.
- Eucalyptus voor bij hoest, irritatie van de neus en keelontsteking.
- Munt ontspant de spieren van de ademhaling en ontkrampt de luchtwegen.
- Kaneel (eventueel samen met gember voor in de thee) om verkoudheden op te lossen.
- Heemst helpt bij hoest, verkoudheid, bronchitis, keelpijn en alle irritaties van de bovenste luchtwegen.
- Rozemarijn reinigt de longen.
Het ademhalingsproces en het gevoelsleven
Het ademhalingsproces is nauw verbonden met het gevoelsleven
De spreekwoorden: ‘het benam mij de adem’, ‘mijn adem stokte’, ‘geen adem kunnen halen’, zeggen daar iets over. Bij het uitademen geven we ons als het ware over aan de wereld, bij het inademen komen we meer in onszelf.
De luchtwegen hebben last van gevoelens van verdriet en eenzaamheid. Dat kom ik in deze tijd veel tegen. Soms lopen de bijholten en de neus letterlijk ‘vol’ van verdriet. Goed kunnen uitademen betekent goed kunnen loslaten. Goed inademen betekent goed kunnen opnemen. En vrije ademhaling zegt iets over hoe je in het leven staat: of je mee kunt bewegen met alles wat er is. Soms lukt dat niet, door bijvoorbeeld blokkades, die misschien al heel oud zijn. Zelfs van de kindertijd. Herinner je je klachten van de luchtwegen uit de kindertijd? Amandelen geknipt? Astma? Bronchitis? Veel antibiotica gehad? Dan kan dat in deze tijd weer opspelen, doordat je wordt geraakt in emoties, die oud zijn.
Samenvattend
Het consumeren van een dieet met veel voedzaam voedsel en dranken is een slimme manier om de longgezondheid te ondersteunen en te beschermen. Probeer een paar van de hierboven genoemde voedingsmiddelen en dranken in je dieet op te nemen om de gezondheid van je longen te ondersteunen.
Daarnaast zijn Vitamine D, Vitamine A, Arginine en quercetine heel behulpzaam om longinfecties te voorkomen.
Aandoeningen aan de luchtwegen staan vaak voor het gebrek aan vrijheid en autonomie. Moeite hebben om je aan het leven en de stroom van opnemen en loslaten over te geven. Moeite hebben om evenwicht te vinden tussen denken en voelen.
Ga eens voor jezelf na; Hoe wordt het nog beter dan dit? En wat is nog meer mogelijk?
Wat kun jij nog doen om de luchtwegen schoon te houden en je gezondheid te verbeteren?
Cursus Luchtwegen
Als je nog dieper in de materie wilt duiken van de luchtwegen: Ik heb hier een fantastische online cursus over gemaakt. Deel 1 gaat over de anatomie en fysiologie van de luchtwegen. Deel 2 gaat over hoe je de longen kunt ondersteunen met bepaalde voeding, kruiden en supplementen. En deel 3 gaat over welke emoties samenhangen met luchtwegproblemen.
Nieuwsgierig? Meer informatie over deze cursus vind je hier.
Wanneer je behoefte hebt aan persoonlijke begeleiding hierin ben je uiteraard van harte welkom in mijn praktijk voor een privé consult zodat we samen gericht kunnen kijken naar jouw persoonlijke situatie. Neem dan even contact op voor het maken van een afspraak, middels het kennismakingsformulier op deze website of door een mailtje te sturen naar astrid@demodernemedicijnvrouw.nl.
